Gadać, wróżyć czy rozmawiać?

Kolejna para false friends, którą z ciekawością prześwietlam i sprawdzam etymologię.

Na wstępie dodam, że potwornie mnie razi i drażni, kiedy Polacy nadużywają słowa 'gadać', a uśmiecham się pod nosem, kiedy Ukraińcy ucząc się ze słuchu języka polskiego w pracy zaczynają mówić językiem potocznym, nie mając tego świadomości, bo jak sami mnie przekonują "dlaczego to jest złe, przecież Polacy cały czas tak mówią" ;) W ofensywie tłumaczę, że warto uczyć się języka poprawnego, neutralnego, bo taka umiejętność i wiedza gwarantuje sukces życiowy i zawodowy.

Ok, prześwietlę na początek polskie słowo 'gadać' ...

Słownik języka polskiego pod red. Doroszewskiego (polski językoznawca)

Słownik języka polskiego PWN

gadać pot. «mówić, rozmawiać, opowiadać»

Synonimy słowa gadać ...ilość synonimów wprawiła mnie w osłupienie, gdy pomyślałam o obcokrajowcach uczących się polskiego ;)

gadać - mówić, rozmawiać, opowiadać, rozprawiać, monologować, przemawiać, perorować, ciągnąć, rozwodzić się, truć, wygadywać, wyplatać, gawędzić, gwarzyć, ględzić, bajdurzyć, rajcować, nadawać, nawijać, nudzić, przynudzać, bełkotać, bredzić, bzdurzyć, pleść, marudzić, międlić, trzeszczeć, dywagować, bajerować, bajtlować, trajlować, pytlować, paplać, gardłować, gdakać, gęgać, tokować, smęcić, trajkotać, terkotać, klekotać, szczebiotać, pitolić, pierniczyć, mendzić, brechać, chrzanić, pieprzyć, bajać, gaworzyć, klepać trzy po trzy, lać wodę, snuć wątek, bić pianę, młócić słomę, żonglować frazesami, kłapać dziobem, trzepać językiem.

Słownik etymologiczny wyjaśnia pochodzenie słowa

gadać, gadka (dawniej i ‘dysputa’); gadany,  gadanina; gadatliwy; gadacz; gaduła, gadulski; gadateusz (albo gadatywus, napoły łacińskie), gadaj, gadu-gadu; liczne złożenia: wygadywać, pogadanka, zagadnąć, zagadka, zagadkowy, dogadywać się, zgadnąć (zgadł), odgadnąć, odgadywać. Te ostatnie naprowadzają na pierwotne znaczenie, co bynajmniej nie było dzisiejszem ‘gadaniem’, ‘mówieniem’, lecz ‘dumaniem’, ‘mniemaniem’, ‘zgadywaniem’, i stąd u wszystkich Słowian nazwy dla ‘zagadki’ (u Czechów i hadanka); gadacze, ‘wieszczkowie’, może jednak czes. hadaczów naśladują.

Podsumowując GADAĆ wcale nie pochodzi od mówienia (gadania), ale od dumania, myślenia, zgadywania! Stąd też mamy w języku polskim zagadka, zgadywanka. 

To czas na wersję rosyjską...

ГАДАТЬ - po rosyjsku to wróżyć, przepowiadać, domyślać się, zgadywać

Гада́ния (прорицание, мантика – от греч. μαντιϰή) — предсказание будущих событий или определение характера с помощью методов, которые считаются нерациональными или магическими. Включают оккультныеметодики, приёмы и обряды. Различные виды гаданий существуют в культуре большинства народов мира.

Synonimy słowa 

догадываться, угадывать, ожидать

Wszystkie synonimy i wyrażenia możesz sprawdzić tutaj

Podsumowując we współczesnym języku polskim słowo 'gadać' jest potocznym określeniem 'mówienia', a rosyjskie słowo nie zmieniło swojego pierwotnego znaczenia i wciąż oznacza 'wróżenie'.

Niesamowite są losy i rozwój języków słowiańskich!

Zapraszam na kursy języka polskiego jako obcego, kursy języka rosyjskiego i ukraińskiego.

www.moscowclub.pl

Elżbieta Cech-Walendowska

Moscow Club

ul. Barona 30

43-100 Tychy

PROJEKTY:

www.moscowclub.pl

www.matrioszkomania.pl

www.porosyjsku.pl